آموزش ساخت alias در لینوکس (کوتاه‌سازی دستورات ترمینال)


🔹 alias چیست؟

در لینوکس، دستور alias به شما اجازه می‌دهد برای دستورات طولانی، میانبر (Shortcut) بسازید. به جای تایپ مسیر یا دستور بلند، با یک کلمه ساده همان کار را انجام می‌دهید.


🔹 ساخت alias موقت (تا زمان بستن ترمینال)

اگر بخواهید یک alias موقت بسازید، کافی است در ترمینال بنویسید:

alias نام‌دلخواه='دستور اصلی'

مثلاً:

alias gs='git status'

الان هر بار بنویسید gs، همان git status اجرا می‌شود. اما این alias فقط تا وقتی فعال است که ترمینال باز است. اگر ترمینال را ببندید، از بین می‌رود.


🔹 ساخت alias دائمی (برای همیشه)

برای اینکه alias همیشه فعال باشد (حتی بعد از ری‌استارت سیستم)، باید آن را داخل فایل تنظیمات پوسته‌ی Bash ذخیره کنید.

مراحل:

فایل تنظیمات Bash را باز کنید:

nano ~/.bashrc

به انتهای فایل بروید و alias خود را اضافه کنید. مثلاً:

alias xampp='sudo /opt/lampp/lampp'
alias htdocs='cd /opt/lampp/htdocs'

فایل را ذخیره کنید: کلیدهای Ctrl + O را بزنید، سپس Enter بعد با Ctrl + X خارج شوید.

برای فعال شدن تغییرات:

source ~/.bashrc

از این به بعد، aliasها در هر بار باز شدن ترمینال فعال خواهند بود.


🔹 مثال‌های کاربردی

هدفaliasعملکرد
اجرای سریع XAMPPalias xampp='sudo /opt/lampp/lampp'اجرای xampp start یا xampp stop
رفتن به پوشه پروژه‌هاalias htdocs='cd /opt/lampp/htdocs'رفتن مستقیم به مسیر htdocs
نمایش لیست فایل‌ها پس از ورودalias htdocs='cd /opt/lampp/htdocs && ls -lah'ورود و نمایش فایل‌ها با جزئیات

🔹 نکته حرفه‌ای

اگر از پوسته‌های دیگر مثل zsh استفاده می‌کنید (در اوبونتو جدید یا macOS)، باید aliasها را در فایل زیر بنویسید:

~/.zshrc


🔹 حذف alias

برای حذف موقت alias در همان ترمینال:

unalias نام‌alias

برای حذف دائمی، کافی است خط مربوط به آن را از ~/.bashrc پاک کنید و دوباره اجرا کنید:

source ~/.bashrc


🔹 جمع‌بندی

با استفاده از alias می‌توانید:

  • زمان خود را در ترمینال صرفه‌جویی کنید ⏱
  • دستورات طولانی را ساده و قابل‌یادآوری کنید 💡
  • محیط کاری خود را شخصی‌سازی کنید ⚙️